Często spotykam się z nazywaniem mojego pisma, wykonanego techniką hand letteringu, „kaligrafią”. Czy jest to błąd? Tak, ale nie do końca.
W kolejnych akapitach wyjaśnię niektóre z pojęć, z którymi może spotkać się osoba, stawiająca pierwsze kroki w nauce ładnego pisania. Ich mnogość może przerażać młodego adepta z brushpenem w ręku, ale zapewniam – wystarczy poznać podstawy, aby później rozwinąć warsztat o inne odmiany sztuki ręcznego pisania.
Czym jest a czym nie jest hand lettering?
Zacznę od tego, czym właściwie jest hand lettering, w oparciu o tłumaczenie poszczególnych słów:
- hand – z angielskiego „ręka”
- lettering – z ang. „liternictwo”
O ile z ręką nie ma problemu – każdy wie, co oznacza to słowo, to z liternictwem sprawa już taka prosta nie jest. Sięgnę zatem do definicji ze Słownika Języka Polskiego:
liternictwo – dział grafiki użytkowej obejmujący projektowanie i wykonywanie liter
Definicja jest dość jasna, ale faktyczne znaczenie liternictwa jest bardziej skomplikowane.
Anglojęzyczna Wikipedia podaje, że liternictwo to sztuka rysowania liter, zamiast ich zwykłego pisania.
Zatem hand lettering „letteringiem” nie jest – przynajmniej z definicji.
Skupmy się więc na tym, czym JEST hand lettering. Wyrażeniem, które najlepiej oddaje jego znaczenie jest odręczne liternictwo, z tym że litery są pisane, a nie rysowane.
Czy hand lettering i kaligrafia to to samo?
Przy okazji pisania o odręcznym liternictwie, nie sposób nie wspomnieć o kaligrafii. Najprościej mówiąc jest to „sztuka pięknego pisania”, dokonywana zwykle za pomocą pióra lub stalówki na obsadce, maczanych w tuszu. Kaligrafia w klasycznym znaczeniu obejmuje takie kroje pisma jak kursywa angielska czy uncjała.
Ale czy hand lettering również nie jest „sztuką pięknego pisania”? Oczywiście, że tak! Dlatego bardzo często pisanie za pomocą brushpena liter, „udających” kaligraficzne kroje pisma nazywa się kaligrafią nowoczesną (ang. modern calligraphy).
Odmiany kaligrafii i hand letteringu
Z jakimi innymi odmianami kaligrafii można się spotkać:
- oszukana kaligrafia (fr. faux calligraphy) – więcej o niej przeczytasz tutaj
- crayoligraphy – nazwa pochodzi od marki pisaków ze stożkową końcówką. Bardzo ciekawa technika, którą opiszę w jednym z przyszłych postów.
Jeśli chodzi o hand lettering, to tutaj także istnieje kilka odmian, których nazwy zazwyczaj pochodzą od narzędzi, użytych do wykonania odręcznego napisu:
- brush lettering – litery napisane pędzlem, zamoczonym w farbie
- brushpen lettering – litery napisane brushpenem
- waterbrush lettering – litery napisane specjalnym pędzlem, ze zbiorniczkiem na wodę
- watercolor lettering – litery napisane pędzlem przy pomocy farb akwarelowych…
… i wiele, wiele innych.
Jak widzisz, jednoznaczne zdefiniowanie hand letteringu nie jest zbyt proste. Ta dziedzina wciąż ewoluuje, ze względu na swoją wszechstronność i niezwykłą popularność. To jest w niej najpiękniejsze – mieszając różne style, techniki i wykorzystując rozmaite narzędzia, możemy tworzyć z liter obrazy, które będą nie do podrobienia.
Chcesz dowiedzieć się więcej o którejś z wymienionych odmian hand letteringu? Daj znać w komentarzu, które powinnam opisać szerzej w kolejnych postach.
